తెలుగు సాహిత్యం

వేమన కుండ కుంభమన్న, కొండ పర్వతమన్న ఉప్పు లవణమన్న నొకటి గాదె! భాష లింతె వేరు పరతత్వ మొక్కటే విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ. ఇనుము విరిగెనేని ఇనుమారు ముమ్మారు  కాచి అతుకనేర్చు కమ్మరీడు;  మనసు విఱిగెనేని మరి యంట నేర్చునా?  విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! పట్టుపట్టరాదు పట్టివిడువరాదు పట్టినేని బిగియ పట్టవలయు పట్టు విడుచుట కన్న పనిచేయుటే మేలు  ॥విశ్వ॥ అనువుగాని చోట అధికుల మనరాదు, కొంచెముండుటెల్ల కొదువ కాదు కొండ అద్దమందు కొంచమై యుండదా? !!విశ్వ!! ఊరు కొండవీడు, ఉనికి పశ్చిమవీధి  మూగ చింతల పల్లె మొదటి ఇల్లు  ఎడ్డె రెడ్డికుల మదేమని తెల్పుదు; చంపదగిన యట్టి శత్రువు తనచేత  జిక్కె నేని కీడు - సేయరాదు  పొసగ మేలు చేసి పొమ్మనుటే చాలు భూమి నాది యన్న భూమి ఫక్కున నవ్వు  దానహీను జూచి ధనము నవ్వు  కదనభీతుజూచి కాలుండు నవ్వురా కనక మృగము భువిని గద్దు లేదనకయె  తరుణి విడిచి చనియె దాశరధి యు  దెలివిలేనివాడు దేవుడెట్లాయోరా?  విశ్వధాభిరామ! వినురవేమ! కోపమునను ఘనత కొంచమైపోవును కోపమును మిగులఁగోడు గలుగుఁ కోపమణచెనేని కోర్కెలునీడేరు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ కానివానిత...